Ogólna charakterystyka psa, wersje hodowlane berneńskiego psa pasterskiego, pochodzenie nazwy, jej przodkowie i ich użycie, popularyzacja i oryginalna nazwa, rozpoznawalność i pozycja rasy we współczesnym świecie. Berneński pies pasterski, berneński pies pasterski lub berneński sennenhund jest bardzo podobny do trzech pozostałych typów swoich „braci”. Jest to piękna, duża i silna rasa. Pod futrem kryje się potężna muskulatura. Głowa nie jest zbyt duża, ale niezwykle potężna. Brązowe oczy w kształcie migdałów. Uszy psa są średnie i trójkątne. Sierść prosta, falista lub mieszana – trójkolorowa. Warstwa bazowa powinna być zawsze czarna z białymi i czerwono-pomarańczowymi znaczeniami.
Wersje hodowlane rasy Berneński Pies Pasterski
Niezwykle trudno jest poznać prawdziwe pochodzenie berneńskiego sennenhunda, ponieważ wyhodowano go na długo przed pojawieniem się pisemnych zapisków o hodowli psów. Dodatkową trudnością w sporządzeniu jego dokładnej historii jest to, że gatunek ten był psem roboczym rolników na obszarach odizolowanych geograficznie. Jednak niektóre z ich przodków można prześledzić. Wiadomo, że takie psy pochodziły ze Szwajcarii, głównie z okolic Durrbach i Berna, a wywodziły się od dużego szwajcarskiego psa górskiego.
Berneński pies pasterski jest blisko spokrewniony z trzema innymi rasami szwajcarskimi: Wielkim Szwajcarskim Psem Pasterskim, Psem Pasterskim Appenzeller i Psem Pasterskim Entlebucher. Te 4 gatunki są wspólnie znane jako sennenhunds lub szwajcarskie psy górskie. Bywa też zaliczany do rodziny ich bliskiego krewnego, św. Bernarda. Wśród ekspertów od psów panuje spora różnica zdań co do tego, które typy psów pasterskich są najbliżej spokrewnione. Niektóre przypisuje się grupie mastifów / molosów, inne lupolosoidom, a także pinczerom / sznaucerom. W rzeczywistości prawdopodobnie dotyczą wszystkich 3 kategorii.
Chociaż dokładne szczegóły są mocno kwestionowane, udomowienie psa (przodka berneńskiego psa pasterskiego) zakończyło się 14 000 lat temu, co czyni go pierwszym gatunkiem kiedykolwiek oswojonym przez ludzi. Początkowo te psy, bardzo podobne do Dingo, były używane jako myśliwi i strażnicy. Gdy życie rolnicze zastąpiło polowanie i zbieractwo, ludzie na Bliskim Wschodzie zaczęli oswajać inne zwierzęta, takie jak owce, kozy i bydło. Te stada potrzebowały ochrony przed drapieżnikami, takimi jak wilki i niedźwiedzie.
W odpowiedzi na tę potrzebę kły dostosują się również do bardzo dużych ras zwierząt gospodarskich. Uważa się, że te oryginalne psy pasterskie lub pasterskie były głównie w kolorze białym. Przez wieki rolnictwo rozprzestrzeniło się z Żyznego Półksiężyca na całą Europę i Azję, a wraz z nim zwierzęta gospodarskie i ich opiekunów. Czworonożni pomocnicy (poprzednicy berneńskich psów pasterskich) pojawili się w całej Europie, gdzie ich potomkowie byli prawdopodobnie pierwszymi obrońcami bydła przed czasami rzymskimi.
Rzymianie wprowadzili nowe rasy, takie jak molosy, które w dużej mierze zastąpiły starsze gatunki, ale ich nie wyeliminowały, ponieważ wiele z nich przetrwało na odległych terenach, pozostając niezmienione przez wieki. Te kły są nazywane „lupomolossoidami”, aby odróżnić je od mastifów. Wśród nich najczęściej klasyfikowane są Wielki Pies Pirenejski, Owczarek Maremma-Abruzzo, Kuvasa i Owczarek Tatarski. Ponieważ sennenhund ma wiele podobieństw z tymi gatunkami, niektórzy eksperci umieszczają je w tej grupie. Jeśli jednak współczesne cztery typy, w tym berneński pies pasterski, wywodzą się od Lupolossoidów, to oczywiście silnie pokrywają się z innymi gatunkami.
Molosowie byli głównymi psami bojowymi armii rzymskiej, które towarzyszyły legionom całego imperium. Ostatecznie przystosowali się do hodowli owiec, ochrony zwierząt gospodarskich i ochrony osobistej. Większość ekspertów uważa, że molos był mastifem, ale inni twierdzą, że te psy wyglądały bardziej jak pasterz, a nawet chart. Swoją nazwę dali całej grupie psów, które dziś znane są jako mastiffy lub mastiffy. Do jej członków należą Mastif Angielski, Dogue de Bordeaux i Buldog Amerykański. Od 35 pne armia rzymska rozpoczęła podbój Alp, a ówczesne kroniki wskazują, że w tym procesie należy „spacyfikować” ponad 40 odrębnych plemion. Przywieźli ze sobą molosów, a także prawdopodobnie inną rasę znaną jako rzymski jadący pies.
Mówi się, że Rzymianie przekroczyli swoje kły z gatunkami pasterskimi w Alpach. Jest to najszerzej rozpowszechniona teoria pochodzenia berneńskich psów pasterskich i jest w rzeczywistości najbardziej prawdopodobna. Jednak 4 sennenhund znacznie różnią się od większości członków rodziny mastifów / molosów.
Pinczery i sznaucery od niepamiętnych czasów były hodowane przez niemieckojęzycznych rolników. Te rasy, których geny są wspólne dla berneńskich psów pasterskich, miały za zadanie przede wszystkim zwalczanie szkodników, ale także ochronę mienia i inwentarza żywego. Choć niewiele wiadomo o ich pochodzeniu, znajdowano je na terenach niemieckojęzycznych i prawdopodobnie towarzyszyły ludziom z tych terenów w ich wędrówkach po Europie. W miarę osłabienia Cesarstwa Rzymskiego plemiona germańskie najeżdżały i osiedlały się na terenach wcześniej kontrolowanych przez Rzym.
Szwajcaria była jednym z takich regionów i nadal ma dużą niemieckojęzyczną populację. Jest całkiem możliwe, że ci osadnicy przywieźli ze sobą własne psy hodowlane, kiedy tam przybyli i skrzyżowali je z istniejącymi lokalnymi typowymi psami. W rezultacie psy górskie prawdopodobnie mają pewne pochodzenie pinczerów / sznaucerów i dlatego mają trójkolorowe płaszcze.
Pochodzenie nazwy Berneński Pies Pasterski, jego przodkowie i ich zastosowania
Szwajcarskie psy górskie ewoluowały i od wieków są niezbędnymi pomocnikami rdzennych mieszkańców wsi. Stały się znane jako „psy górskie”, co przekłada się na „pies rolnika”. Ponieważ Alpy są tak odległe, psy te hodowano głównie w izolacji. Początkowo wszystkie były podobnego typu. Większość ekspertów zgadza się, że „większy szwajcarski pies pasterski” jest pierwotną formą, z której wywodzą się wszystkie inne typy sennenhund.
Pierwotnym celem tej odmiany była najprawdopodobniej ochrona inwentarza żywego, ale na przestrzeni wieków drapieżniki stawały się coraz rzadsze. Szwajcarscy rolnicy potrzebowali również dużego psa, aby wprowadzić na rynek swoje zwierzęta gospodarskie, w czym te psy, poprzednicy berneńskich psów pasterskich, doskonale sobie radzili. Jednak ludzie nie mogliby sobie pozwolić na utrzymanie tak dużego zwierzęcia, gdyby używano go tylko okazjonalnie.
Ludzie pracujący w rolnictwie potrzebowali zwierząt trakcyjnych. Konie nie nadawały się do wyżyn Alp i miały trudności ze znalezieniem wystarczającej ilości pożywienia, zwłaszcza zimą. Duże kły są znacznie lepiej przystosowane do życia w regionie i stały się głównymi zwierzętami pociągowymi, zwłaszcza dla drobnych rolników. Ci przodkowie berneńskich psów pasterskich ciągnęli wozy i wozy. Zostały wyhodowane do obsługi bydła i ciągnięcia ciężkich ładunków, aby były wystarczająco silne i potężne. Również psy doskonale się przystosowały i dość pewnie bez trudu podróżowały w nowe miejsca.
Główne doliny Szwajcarii są dość odizolowane od siebie, zwłaszcza przed rozwojem nowoczesnego transportu. W rezultacie powstało wiele różnych gatunków psów pasterskich. Wszystkie były dość podobne i służyły podobnym celom, ale różniły się nieco w zależności od potrzeb i upodobań mieszkańców danego obszaru. W pewnym momencie pojawiły się dziesiątki możliwych do zidentyfikowania typów sennenhund, chociaż kilka z nich zostało nazwanych jednoznacznie. Niektóre typy były zlokalizowane, ale inne znaleziono w całym kraju, w szczególności Wielkiego Szwajcarskiego Psa Pasterskiego.
Popularyzacja i oryginalna nazwa Berneńskiego Psa Pasterskiego
Dla Szwajcarów postęp technologiczny był powolny. Sennenhundowie pozostali jedynym dostępnym środkiem transportu towarów na większości terytorium przynajmniej do lat 70. XIX wieku. W końcu rewolucja przemysłowa i epoka nowożytna dotarły do nawet najbardziej odległych dolin Szwajcarii. Nowe technologie przyczyniły się do wysiedlenia psów. W przeciwieństwie do niektórych innych krajów europejskich, w tej dziedzinie nie było wielu dużych organizacji, które chroniłyby ich rodzime rasy.
Po 1884 r. powstał pierwszy szwajcarski klub św. Bernarda, który początkowo wykazywał niewielkie zainteresowanie sennenhundem. Na początku XX wieku większość gatunków szwajcarskiego psa górskiego już wyginęła. Przez kilka lat uważano, że przetrwały tylko trzy, które stały się znane jako berneński pies pasterski, pies pasterski appenzeller i pies pasterski entlebucher.
Najpopularniejszym i najbardziej zaadaptowanym typem psa górskiego były psy, występujące zwłaszcza w okolicach stolicy Berna. Miały duże, stosunkowo długie ciało i trójkolorową szatę. Ponieważ te typowe zwierzęta przez długi czas koncentrowały się na obszarze Dürrbach, nazywano je durrbahhundy lub durrbahlers. Około 1900 roku kilku szwajcarskich miłośników psów zaczęło zdawać sobie sprawę, że jeśli nie podejmą działań, ważna część historii ich ojczyzny zniknie na zawsze.
Dwoma najbardziej znanymi z nich byli hodowca Franz Schertenlib i słynny geolog Albert Heim. Ci entuzjaści zaczęli zbierać pozostałych Durrmbahlerów, przodków berneńskiego psa pasterskiego, z dolin wokół Berna. Po raz pierwszy wystawiali rasę na wystawach w Szwajcarii w 1902, 1904 i 1907 roku. W 1907 roku kilku fanów założyło Schweizerische durrbach-klub. Głównym celem organizacji było zachowanie danych hodowlanych i promowanie czystej hodowli nielicznych pozostałych durrbachlerów. Kolejnym ważnym celem była promocja rasy i zwiększenie zainteresowania wśród szwajcarskich miłośników psów.
Uwaga w Szwajcarii na Durrbachmachera rosła powoli, ale systematycznie. Do 1910 roku zarejestrowano 107 zwierząt. Kilka lat po założeniu Szwajcarskiego Klubu Durrbach oficjalnie zmieniono nazwę odmiany na Berneński Pies Pasterski. Korekta ta została dokonana zgodnie z konwencjami nazewnictwa innych lokalnych odmian, ale także w celu podkreślenia związku gatunku ze stolicą Szwajcarii.
Berner sennenhund stał się najpopularniejszym z czterech sennenhundów w Szwajcarii i pierwszym, który zadomowił się daleko poza krajem ojczystym. Patrząc wstecz, wysiłki Schweizerische durrbach-klub, a następnie Szwajcarskiego Związku Kynologicznego, prawie na pewno uratowały berneńskiego psa pasterskiego i trzech innych jego „braci” przed wyginięciem. Między prawodawstwem dotyczącym praw zwierząt, wprowadzeniem nowych technologii i niszczycielskimi skutkami I wojny światowej te cztery gatunki były zasadniczo jedynymi rasami europejskimi, które przetrwały lata dwudzieste XX wieku.
Pierwsze wzmianki o berneńskich psach górskich (tak nazwano ten gatunek w języku angielskim) pojawiły się w Ameryce od 1926 roku, kiedy to rolnik z Kansas o imieniu Isaac Scheiss sprowadził parę. Sheiss próbował zarejestrować swoje psy w American Kennel Club (AKC), ale nie powiodło się. Szwajcarski Związek Kynologiczny najwyraźniej próbował pomóc panu Shaesowi w jego staraniach, prawdopodobnie dlatego, że chciał promować i zakotwiczać swoją rasę za granicą.
Historia uznania Berneńskiego Psa Pasterskiego
W 1936 roku Glen Thade z Luizjany przywiózł własną parę zwierzaków o imionach „Fridy V. Haslenbach” i „Quell v. Ogród Tiergarten”. Kierowana przez pana Tenoya grupa miłośników berneńskich psów pasterskich ponownie złożyła apel do AKC o uznanie rasy. Ich prośba została w pełni spełniona i psy te zostały przydzielone do „Grupy Roboczej” w 1937 roku. „Quell v. Tiergarten”został pierwszym berneńskim psem pasterskim zarejestrowanym w AKC.
Rasa w Stanach Zjednoczonych rosła bardzo powoli do 1941 roku, kiedy II wojna światowa przerwała ich import. Ponieważ Szwajcaria pozostała neutralna w tych działaniach wojennych, gatunek nadal rósł w kraju. Po 1945 r. wznowiono import, a liczba przedstawicieli w Ameryce zaczęła rosnąć w szybszym tempie.
W 1948 roku United Kennel Club (UKC) dotrzymał kroku AKC i otrzymał pełne uznanie od berneńskiego psa pasterskiego jako członek grupy psów stróżujących. Do roku 1968 populacja berneńskich psów pasterskich w Stanach Zjednoczonych wzrosła do tego stopnia, że kilku hodowców połączyło siły, aby stworzyć Berneńskie psy pasterskie w Ameryce (BMDCA). Organizacja miała na celu promocję i ochronę rasy, a także organizację imprez okolicznościowych. W 1973 BMDCA stał się oficjalnym klubem macierzystym rasy AKC.
Pozycja psa Berneński Pies Pasterski we współczesnym świecie
Jak zauważono przez dziesięciolecia, popyt na berner sennenhund nadal rósł. W przeciwieństwie do innych odmian, które stały się popularne w wyniku występów w filmach lub u znanych właścicieli, rasa zdobyła dużą część swoich miłośników dzięki opowieściom o nich i osobistym kontaktom. Wszędzie, gdzie te psy poszły, zdobywały nowych fanów. Pod koniec lat 90. berneński pies pasterski miał już ugruntowaną pozycję. W 2000 roku pojawił się ciekawy paradoks - ogromny boom popularności zarówno małych, jak i gigantycznych psów. Berneński pies pasterski również doświadczył ogromnego wzrostu liczby. W 2010 roku zajęła 39. miejsce na 167. kompletnej liście.
Rosnąca popularność berneńskiego psa pasterskiego spowodowała pewne problemy. Wielu nowszych hodowców miało mniejsze doświadczenie w hodowli psów i mniejszą wiedzę na temat rasy. Hodowcy ci zwykle produkowali psy gorszej jakości i często nieświadomie wybierane psy z problemami zdrowotnymi. Chociaż sam rozmiar odmiany oznacza, że nie są one poszukiwanym wyborem dla hodowców komercyjnych, niektórzy są bardziej zainteresowani potencjalnym zyskiem niż jakością hodowanych zwierząt.
Wielu hobbystów obawia się, że ogólna jakość berneńskiego psa pasterskiego została zagrożona i że jego średnia długość życia spadła o 4-5 lat w ciągu ostatniej dekady. Innym poważnym problemem jest to, że coraz większą liczbę osób nabywają osoby, które nie są w stanie lub nie chcą zapewnić im niezbędnej opieki i konserwacji. W rezultacie coraz więcej przedstawicieli gatunku trafia do schronisk dla zwierząt.
Berneński pies pasterski był hodowany od wieków jako wszechstronny pies pracujący i do dziś jest zdolny do ciągnięcia ogromnych ciężarów. Zawody w holowniku stały się ostatnio popularne zarówno dla sennenhund, jak i innych dużych ras. Psy te z powodzeniem startowały również w zawodach agility i posłuszeństwa. Ostatnio berner sennenhund stał się jednym z najpopularniejszych psów terapeutycznych, ponieważ jest piękny i bardzo delikatny. Z podobnych powodów odnoszą sukcesy również na ringu wystawowym. Jednak większość berneńskich psów górskich w USA i Europie to głównie psy do towarzystwa - zadanie, które dobrze sobie radzą.
Więcej o rasie psów:
