Charakterystyczne cechy i rodzime miejsca wzrostu cunningamia, zasady uprawy na stanowisku, rozmnażanie, trudności w opuszczeniu, fakty do odnotowania, gatunek. Cunningamia (Gunninghamia) należy do rodzaju pięknych drzew iglastych o wiecznie zielonym kolorze i są jednopienne. Ci przedstawiciele flory z rodziny cyprysów (Cupressaceae) są najbardziej prymitywni i nieco wcześniej przypisuje się im Taxodiaceae (Taxodiaceae). W tym czasie naukowcy uszeregowali tylko dwie odmiany tego rodzaju, chociaż wielu botaników uważa, że są to podgatunki tego samego gatunku, zwane lancetowatymi Kunnangamia. Ojczyzną tych roślin jest terytorium Chin, można je również spotkać na ziemiach północnego Wietnamu i Laosu, zdarza się, że w Tajlandii istnieje możliwość zobaczenia dziko rosnącej cunningamii. Oznacza to, że jest to roślina o klimacie subtropikalnym i tropikalnym, która uwielbia osiedlać się w lasach górskich i wilgotnych.
Efedra nosi swoją niezwykłą nazwę na cześć dwóch znanych osobistości przeszłości jednocześnie:
- Jednym z nich jest angielski lekarz i przyrodnik James Cunningham, który zebrał próbki zielonego świata w Chinach i wprowadził kanningamię do kultury na angielskich ziemiach w 1702 roku.
- Drugi to Allan Cunningham, botannik znany w świecie naukowym z badań podczas wypraw na wybrzeże Australii (Nowa Walia), a także na wyspy Nowej Holandii. Imię tego przyrodnika dało nazwy kilku innym iglastym przedstawicielom flory - Araucaria cunninghamii i Podocarpus cunninghamii.
U zwykłych ludzi roślina jest czasami nazywana „Cunningham”, a jej nazwa jest również spotykana - „Chińska jodła” lub „Świerk tajwański”, chociaż nie jest to świerk.
W warunkach naturalnego wzrostu cunningamia może osiągnąć wysokość 50 m. Ogólny kształt drzewa jest stożkowy lub piramidalny (bardzo podobny do cyprysu), z gałęziami rosnącymi zarówno wielopoziomowo, jak i w płaszczyźnie poziomej. Pień pokryty jest brązową korą, która u dorosłych osobników złuszcza się pasami, a pod nią pojawia się wewnętrzna kora o czerwonawo-brązowym odcieniu. Gdy pień rośnie, wokół niego pojawiają się pędy, wyrastające z powodu uszkodzenia systemu korzeniowego lub samego pnia, dzięki czemu roślina przybiera kształt krzewu. Stare pędy często wyglądają na „oderwane”, ponieważ igły trzymane są na nich nawet przez 5 lat.
Pędy mają tę właściwość, że kolorowo zwisają na końcach. Liście cunningamii są cierniste, skórzaste, mogą być miękkie lub twarde, mają zarysy igieł (dlatego mylone są ze świerkiem). Kolor liści iglastych waha się od zielonego do niebiesko-zielonego. Umieszczone są spiralnie, wokół pędu w rosnącym łuku. Parametry długości takiej igły wahają się w granicach 2–7 cm przy szerokości u podstawy do 3–5 mm. Na odwrocie, w dolnej części, w aparatach szparkowych lub nieco powyżej, widoczne są dwa białawe lub zielonkawo-białe paski. Zimą, gdy robi się mroźno, igły przybierają brązowy odcień.
Szyszki Cunningamia są raczej małe i niepozorne, rozmieszczone razem w 10-30 jednostkach. 2-3 sztuki damskie rosną osobno lub razem. Dojrzewanie szyszek nasiennych trwa 7–8 miesięcy, a ich rozmiary sięgają 2,5–4,5 cm, a kształt zmienia się z jajowatego na kulisty. Łuski ułożone są w stożku spiralnie, każda warstwa zawiera 3-5 nasion.
Zalecenia dotyczące uprawy cunningamii w ogrodzie, pielęgnacji i podlewania
- Wybór miejsca lądowania. Co najlepsze, „świerk chiński” jest w półcieniu. Jeśli roślina znajduje się w bezpośrednim świetle słonecznym, szczególnie w letnim upale, jej igły zaczynają brązowieć, a następnie latać.
- Temperatura cunningamia preferuje umiarkowane, więc biorąc pod uwagę, że roślina ta jest subtropikalna, nie jest odporna na zimę i zaleca się przeniesienie jej do warunków wewnętrznych lub szklarni na okres jesienno-zimowy. Tam wskaźniki ciepła mogą wytrzymać w granicach 10-14 stopni.
- Wilgotność powietrza. Jeśli roślina jest uprawiana na otwartym polu, musi stworzyć warunki zbliżone do naturalnych na terytorium swojego rodzimego wzrostu - to znaczy wskaźniki wilgotności powinny być wysokie. Można przeprowadzić spryskiwanie lub spryskiwanie.
- Podlewanie przebiegłości. Ważne jest, aby w okresie wiosenno-letnim roślina nie cierpiała na suszę, dlatego gdy temperatura otoczenia wzrasta lub przez dłuższy czas nie pada deszcz, zaleca się obficie podlewać „świerk chiński” u nasady. Używana jest tylko miękka i lekko podgrzana woda. Zimą podlewanie powinno być umiarkowane.
- Nawozy. W ciągu pierwszych pięciu lat po przesadzeniu zaleca się regularne karmienie cunignamii preparatami dla drzew iglastych. A potem przez cały sezon wegetacyjny należy stosować nawozy mineralne i organiczne. Regularność top dressingu to raz na 30 dni. Dawkowanie powinno być takie samo, jak wskazane na opakowaniu przez producenta. Jeśli nawozy muszą być stosowane podczas silnej suszy, najpierw przeprowadza się obfite podlewanie, a następnie nakłada się opatrunek górny, aby uniknąć oparzeń systemu korzeniowego.
- Przebiegły przeszczep. Wraz z nadejściem wiosny roślina zmienia swoją lokalizację. Jeśli sadzi się młode rośliny, zaleca się umieszczenie ich w otwartym terenie (mixborders lub krawężniki krzewów) natychmiast po minięciu groźby porannych przymrozków na wiosnę. A gdy nadejdzie późna jesień, zaleca się usunięcie drzewa do szklarni lub ogrodu zimowego, ponieważ nie może przetrwać mroźnych zim w centralnej Rosji. Podczas uprawy na południowym wybrzeżu lub na wybrzeżu Morza Czarnego w Terytorium Krasnodarskim roślina nie powinna być przenoszona do pomieszczeń. Podczas sadzenia odległość powinna być taka, aby dojrzałe drzewa nie przeszkadzały sobie nawzajem. Drzewa są przenoszone do dziury bez niszczenia ziemnej śpiączki, ponieważ cunignamia ma bardzo wrażliwy system korzeniowy i przesadzanie jest dla niej stresujące. Na początku zaleca się zainstalowanie podpory obok rośliny i przymocowanie do niej sadzonek. Szyjka korzeniowa nie jest zakopana - sadzonkę umieszcza się w otworze na poziomie gruntu. Gleba do cunningamii musi mieć odczyn kwaśny lub lekko kwaśny. Dlatego do sadzenia do dołka należy wprowadzić próchnicę i torf. Skład mechaniczny gleby to glina. Roślina w ogóle nie toleruje wapna. Zaleca się dodanie do dołka próchnicy iglastej i ziemi. Tworzą również glebę z gleby liściastej, gleby darniowej, piasku rzecznego i torfu, w stosunku 2: 1: 1: 1.
- Ogólna opieka. Aby zachować wygląd „świerka chińskiego”, zaleca się sanitarne przycinanie brązowych igieł i pomarszczonych gałęzi. Czas na takie operacje powinien przypaść wczesną wiosną, zanim zakład zacznie się aktywnie rozwijać.
Kroki do samodzielnej hodowli cunningamia
Możliwe jest nauczenie nowego drzewa „świerka chińskiego” przez wysiew nasion lub sadzonek.
Podczas szczepienia czas wybiera się pod koniec lata. Należy jednak pamiętać, że rośliny wyhodowane z sadzonek są gorszej jakości niż cunningamia uzyskana z nasion. Dzieje się tak dlatego, że często występują różnego rodzaju deformacje, ale możliwe jest jak najszybsze uzyskanie dorosłego drzewa. Sadzonki przeprowadzane są w lipcu-sierpniu. Do szczepienia przedmioty obrabiane są wycinane z półzdrewniałych gałęzi wzrostu z ubiegłego roku, z „piętą” o długości nie większej niż 5-6 cm Igły są usuwane z dolnej części rękojeści, a przedmiot obrabiany jest umieszczony na jeden dzień w roztworze ze stymulatorem tworzenia korzeni (na przykład heteroauxin). Następnie sekcje proszkowane są sproszkowanym węglem drzewnym i sadzenie odbywa się w doniczkach z ziemią dla drzew iglastych. Głębokość cięcia powinna wynosić tylko jedną trzecią jego długości. Zwilż podłoże w garnku i przykryj łodygę szklanym słojem lub folią. Jednocześnie ważne jest, aby nie zapominać o codziennym wietrzeniu (przez pół godziny) i nawilżaniu gleby po wyschnięciu. Po 1-2 miesiącach sadzonki zakorzenią się. I dopiero wiosną przyszłego roku wyhodowane „świerki chińskie” można sadzić na otwartym terenie.
Również rozmnażanie wegetatywne odbywa się za pomocą młodych pędów na pniu matczynej cunningamii. Będziesz musiał ostrożnie wykopać „młodych” i przeszczepić do wcześniej przygotowanego miejsca.
Należy pamiętać, że do takich operacji niezbędne są rękawiczki, ponieważ igły cunningamii są dość ostre. Zaleca się sadzenie nasion w szklarniach w lutym, bezpośrednio po zbiorze, ponieważ szybko tracą zdolność kiełkowania podczas przechowywania. Przed sadzeniem należy namoczyć nasiona przez 3-4 godziny pod bieżącą wodą, a następnie przeprowadzić zimne rozwarstwienie (symulacja zimy). Ta stratyfikacja trwa miesiąc - nasiona można umieścić na dolnej półce lodówki. Po tym okresie nasiona rozprowadza się na wilgotnym podłożu piaszczysto-torfowym. Nasiona kiełkują przez 1, 5-2 miesiące, utrzymując temperaturę około 18 stopni. Kiedy pojawiają się sadzonki, są one nadal trzymane w warunkach szklarniowych do momentu wytworzenia pierwszej pary liści, a następnie można je przesadzić do osobnych doniczek z ziemią do uprawy drzew iglastych.
Trudności w opiece nad przebiegłością
Roślina jest dość odporna na choroby, ale szkodliwe owady, ze względu na silny żywiczny zapach cyprysów, nie próbują atakować „świerka chińskiego”.
Podczas uprawy roślina często rozwija chlorozę, kiedy kolor igieł staje się bardzo blady. Dlatego w trosce o cunningamię zaleca się na wiosnę, gdy pędy zaczną rosnąć, rozpocząć karmienie specjalnymi preparatami dla drzew iglastych.
Jeśli humus lub torf nie zostaną wprowadzone do gleby podczas sadzenia rośliny, zaczną się problemy ze wzrostem i opadaniem igieł. W słonecznym miejscu w pobliżu drzewa igły również brązowieją i latają.
Rzeczy do zapamiętania na temat cunningamii
Drewno Cunningamia jest uważane za dość cenny materiał na terytorium Chin, z którego otrzymuje się miękki, wytrzymały i pachnący produkt. Jest często używany do potrzeb świątynnych lub do robienia trumien i dlatego nazywany jest „drzewem trumiennym”. Na ziemiach Wietnamu Północnego roślina nosi przyjemniejszą nazwę - "drzewo życia" - od niej budują szopy nad plantacjami fałszywego żeń-szenia (Panax pseudo-ginseng).
W Azji takie drewno zajmuje drugie miejsce po bambusie. W stolarstwie służy do produkcji stolarki i pojemników, do dekoracji, a także można z niego pozyskać włókna drzewne. Ze względu na to, że drewno „jodeł chińskich” nie ulega rozkładowi, jest chętnie wykorzystywane w budownictwie okrętowym i budowie mostów.
Ze względu na dużą zawartość pachnących olejków eterycznych znajduje zastosowanie w aromaterapii, gdyż w składzie zawiera terpineol i zedrol (substancja ta w biomasie drewna wynosi do 30%). W parkach „świerk tajski” jest zwykle uprawiany jako drzewo ozdobne, gdzie może osiągnąć wysokość 15-30 metrów.
Wiadomo, że współczesne Taxodiaceae (któremu wcześniej przypisywano cunningamia) są prawdziwymi „żywymi skamieniałościami”, które żyły ponad 140 milionów lat temu (czas kredowy na Ziemi).
Przez wielu botaników uważany jest za endemiczny dla Chin, które nie rosną nigdzie indziej w naturze na naszej planecie, z wyjątkiem wskazanego terytorium.
Czasami cunningamia jest mylona z Torreya taxifolia. Różnica jest jednak szczególnie widoczna wraz z nadejściem zimy, ponieważ igły jako pierwsze przybierają brązowy kolor, a czasami tworzy się w nich kilka pni, co sprawia, że roślina wygląda jak krzew. Torrey (jak nazywa się to w swoim naturalnym środowisku) jest czasami określany jako „cuchnący cedr” lub „suseł z Florydy”, ponieważ po pocięciu liści wydziela ostry zapach orzeszków ziemnych, podczas gdy igły cunningamia tego nie pachną dobrze.
Rodzaje przebiegłości
lancetowata Kunningamia (Gunninghamia lancetowata) lub, jak to się czasem nazywa, lancetowata kunningamia. To jej imię nazywa się „świerkiem chińskim”. Rodzime terytoria wzrostu znajdują się na ziemiach południa i centrum państwa chińskiego, a także na Tajwanie, w Wietnamie Północnym, Laosie i Kambodży. Woli osiedlać się na skalistych zboczach w lasach, „wspinając się” jednocześnie na wysokość około 200–3600 metrów nad poziomem morza. Dobrze czuje się na glebach piaszczystych i piaszczysto-gliniastych z doskonałym drenażem. Wskaźniki zimotrwałości - 17, 7 stopni mrozu.
W naturze roślina osiąga wysokość 15–20 m, sporadycznie osiągając parametry 30–50 m. Pień jest prosty, korona młodych osobników jest nisko owłosiona i ma wąski kształt piramidy. Z biegiem czasu następuje wysokie oczyszczenie z gałęzi. Kora pokrywająca pień jest szarobrązowa, gładka i może łuszczyć się w długie pasy. Gałęzie mają obwisłe kontury, ich położenie jest prawidłowe, zwinięte, młode pędy mają kolor zielony.
Igły są umieszczone w dwóch rzędach i na przemian, ich kształt jest płasko-lancetowaty, długość parametrów może się wahać w granicach 3-7 cm przy szerokości około 3-4 mm. Ich powierzchnia jest gęsto skórzasta, same igły wyglądają na wystające, lekko wygięte. Ich kolor od góry jest jaskrawozielony, a na grzbiecie znajduje się para niebiesko-białych pasków szparkowych. Krawędź igieł jest drobno ząbkowana, na górze jest narysowana ostrość, dzięki czemu czubek jest bardzo kłujący i jest aromat. Zimą jego kolor może zmienić się na brąz.
Tak zwane kwiatostany są zwykle układane na końcach pędów, ale wraz ze wzrostem gałęzi zmienia się ich lokalizacja i wyrastają z różnych stron pędu. Kwiatostany męskie są zbierane w 30-40 jednostkach, podczas gdy kwiatostany żeńskie składają się tylko z 3-4 sztuk. W szyszkach długość sięga 3-4 cm przy tej samej szerokości. Gdy szyszki są w pełni dojrzałe, ich kolor staje się jasnobrązowy, ukryte w nich są wąskoskrzydłe nasiona o żółtobrązowym odcieniu. Proces dojrzewania potrwa 7-8 miesięcy.
W kulturze znana jest forma z igłami o szaro-zielonym odcieniu - Gunninghamia lanceolata f. glauca, który jest bardziej odporny na zimę niż główny gatunek. Na naszym terytorium jest hodowany na południowym wybrzeżu Krymu i na wybrzeżu Morza Czarnego w Terytorium Krasnodarskim, ale tam jego parametry wysokości nie przekraczają 5–8 m. Kształt korony takich roślin jest stożkowy, gałęzie są ułożone w osobliwy sposób (whorled) i ten gatunek nie wymaga formowania … Igły uzyskują kontury liniowo-lancetowate, mają wygięcie w kształcie półksiężyca, długość 7 cm, powierzchnia jest twarda i skórzasta na odwrocie, widać parę podłużnych pasków o białawym odcieniu. Szyszki o kulistych konturach, pomalowane na brązowo, mogą osiągnąć średnicę 3-4 cm Dojrzewanie następuje we wrześniu. Dekoracyjna forma „Glauca” ma niebiesko-zielony odcień igieł.
Kunningamia Konishi (Gunninghamia konishii). Odmiana ta nie jest zbyt popularna w ogrodnictwie. Jest endemiczny dla ziem tajwańskich. Występuje w lasach mieszanych roślin liściastych lub czystych drzewostanach. Wysokość na jakiej rośnie ten gatunek to 1300-2000 m n.p.m. Praktycznie nie różni się od lancetowatej cunningamii, ma jednak ciemnozielony odcień igieł. Nie różni się mrozoodpornością - minimalna temperatura, w której przeżywa roślina to 6, 6 mrozów.
