Ogólne objawy fatsji, zalecenia dotyczące uprawy, rozmnażania, przesadzania i doboru gleby, trudności w uprawie, ciekawostki, gatunki. Fatsia (Fatsia Dence. Et Planch) należy do dwuliściennej rodziny Araliev, która po łacinie brzmi jak Araliaceae. Zarodek nasiona zwykle dzieli się na parę przeciwległych liścieni. Rodzina obejmuje do 46 rodzajów, następnie Fatsia należy do rodzaju monotypowego. Za główne obszary naturalnego wzrostu uważane są ziemie Japonii, a także regiony wyspiarskie Tajwanu, region Korei Południowej, a także można je znaleźć nawet na Dalekim Wschodzie. Roślina ta jest czasami określana jako Aralia (lub Alalia), która rośnie w lasach iglastych i mieszanych. Swoją nazwą fatsia powinna być wdzięczna japońskiemu słowu „ósemka”, które brzmi jak „fatsi” i odzwierciedla strukturę blaszki liściowej rośliny - podział na 8 płatów powierzchni jej liścia.
Fatsia jest drzewnym przedstawicielem flory, może osiągnąć 4 metry wysokości, ale w pomieszczeniach rzadko przekracza półtora metra. Ma duże blaszki liściowe, które mierzy się o średnicy około 35 cm, znajdują się na pędzie w kolejności regularnej lub spiralnej. Są to zwykle jasne lub ciemnozielone kolory. Powierzchnia jest błyszcząca, błyszcząca, głęboko podzielona na 3-5 części. Każdy z płatów ma szerokość 5–11 cm. Kształt ostrzy wydłużony ze spiczastą końcówką. Znajdują się poziomo, stojąc na długich ogonkach, których długość waha się od 10 cm do 50 cm Dolne liście Fatsji mogą być również niepodzielne (całe) lub ze słabym oddzieleniem, tylko 2-3 płaty-płatki.
Kiedy roślina jest już wystarczająco stara, to wraz z nadejściem listopadowych dni rozpoczyna się proces kwitnienia. Aralia kwitnie małymi i niepozornymi kwiatami, są pomalowane na biało, kremowo lub zielonkawo-białawo lub zielonkawo-żółty. Średnica kwiatu sięga zaledwie 3-4 cm, roślina hoduje kwiaty obu płci. Pączek podzielony jest na pięć płatków, kształtem przypomina jajko. Działki są tak zmniejszone (zmniejszone), że stanowią prawie nieodróżnialną postrzępioną „ramkę” kwiatu w formie korony.
Z nich zbierane są kwiatostany, rosnące na wierzchołkach pędów w postaci parasoli, które mają średnicę 30 cm.
Po kwitnieniu dojrzewa owocowo-jagoda o ciemnoniebieskiej, prawie czarnej barwie, zawiera w środku kamień, jej średnica wynosi 5 mm. Owoce nie nadają się do jedzenia.
Uwaga! Sok Fatsia japonica jest lepki i lepki u osób z nadwrażliwością skóry, może powodować reakcję alergiczną. Dlatego konieczne jest zainstalowanie rośliny w miejscu niedostępnym dla małych dzieci lub zwierząt domowych.
Zalecenia dotyczące uprawy aralii i pielęgnacji
- Oświetlenie. Roślina zwykle toleruje zarówno dobre oświetlenie, jak i półcień, ale w przypadku różnorodnych form lepiej jest, gdy jest więcej światła, w przeciwnym razie wzór zniknie - zrobią to okna na wschodzie i zachodzie. Fatsia również dobrze rośnie na parapecie okna północnego, ale jej wzrost spowalnia. Wraz z nadejściem wiosny można urządzić roślinne „kąpiele powietrzne” i przenieść doniczkę do ogrodu, balkonu lub tarasu, tylko zacieniając się od jasnych południowych promieni słońca.
- Temperatura zawartości. W okresie od wiosny do początku września konieczne jest, aby wskaźniki wahały się między 18-22 stopniami. Wraz z nadejściem jesieni Fatsia może czuć się normalnie w normalnych temperaturach pokojowych, ale wygodniej jest dla niej obniżyć temperaturę do 10-15 stopni, dzieje się tak przy wystarczająco dobrym oświetleniu. Jeśli „zimowanie” odbywa się w cieplejszym pomieszczeniu, konieczne jest dodatkowe oświetlenie rośliny fitolampami. W przypadku aralii z różnorodnymi wzorami na liściach ważne jest, aby wskaźniki ciepła nie spadły poniżej 16 stopni.
- Wilgotność powietrza. Ważne jest, aby stale spryskiwać fatsję, szczególnie w wysokich temperaturach lub wycierać liście wilgotną szmatką, wodę pobiera się w temperaturze pokojowej. W okresie letnim zaleca się zorganizowanie prysznica. Zimą opryskiwanie jest ograniczone, aw niskich temperaturach w ogóle się go nie przeprowadza.
- Podlewanie fatsji. Jeśli wyschniesz glinianą bryłę przynajmniej raz, liście natychmiast opadną na ziemię, a do przywrócenia będziesz musiał przywiązać je do rekwizytów. W letnie dni podlewanie aralii powinno być obfite i regularne i tylko osiadłą wodą, gdy wierzchnia warstwa gleby jest już trochę sucha. Wraz z nadejściem jesieni nawilżenie spada, zwłaszcza jeśli temperatura jest niska. Szkodliwe jest również podlewanie gleby.
- Nawozić Aralia konieczne co dziesięć dni od wiosny do wczesnej jesieni. Opatrunki mineralne lub organiczne nadają się do dekoracyjnych roślin liściastych w pomieszczeniach.
- Transplantacja i selekcja gleby. Gdy roślina jest jeszcze bardzo młoda, doniczka i gleba powinny być zmieniane corocznie, w przyszłości procedurę tę należy powtarzać co 2-3 lata. Nowy pojemnik jest wybierany nieco szerszy niż poprzedni, ponieważ boczne procesy korzeniowe będą tworzyć w przyszłości nowe młode pnie roślin. W pojemniku wykonane są małe otwory do odprowadzania niewchłoniętej wody. Doniczka powinna być wypełniona o jedną trzecią materiałem drenażowym - keramzytem lub drobnymi kamykami, ale o takiej wielkości, aby nie wylewały się przez otwory odprowadzające wilgoć.
Aralia dobrze rośnie na materiałach hydroponicznych, ale preferuje gleby obojętne lub lekko kwaśne o kwasowości pH 6-7. Mieszanki glebowe składają się zwykle z następujących składników:
- ziemia darniowa, próchnica, piasek rzeczny, gleba torfowa (w stosunku 2: 1: 1: 1);
- próchnica liściasta, darń, ziemia ogrodowa, gleba torfowa, próchnica i piasek (wszystkie części są równe);
- ziemia darniowa, ziemia liściasta i piasek (w proporcjach 4:2:1).
Wskazówki dotyczące samodzielnego rozmnażania Fatsii
Możesz uzyskać nową wiecznie zieloną roślinę, sadząc nasiona, sadzonki lub warstwy powietrza.
W przypadku sadzonek w domu, wraz z nadejściem wiosny, cięcie odbywa się z wierzchołków pędów. Sadzonki powinny mieć kilka pąków, które wkrótce się rozwiną. Lądowanie odbywa się na podłożu piaszczysto-torfowym, wcześniej lekko zwilżonym. Konieczne jest trzymanie się temperatury 20-26 stopni, a wtedy ukorzenienie będzie skuteczne i szybkie. Po posadzeniu sadzonki należy owinąć folią lub umieścić pod wyciętą plastikową butelką (szklany słoik). Stworzy to warunki dla mini szklarni o podwyższonym poziomie wilgotności i ciepła. Konieczne jest regularne wietrzenie rośliny codziennie rano i wieczorem przez pół godziny. Kiedy gałązki zakorzenią się i widoczny jest wzrost nowych liści, wówczas młode fatsias można przesadzić do nowych dużych doniczek z podłożem odpowiednim do dalszego wzrostu. Dzięki tej metodzie hodowli krzew będzie zwarty i gęsto ulistniony.
Jeśli pień rośliny jest nieestetyczny, aralię można odmłodzić, sadząc warstwy powietrza. Wiosną na łodydze wykonuje się niezbyt głębokie nacięcie, a następnie owija się zwilżonym mchem torfowca, który nasącza się fitohormonami lub roztworem o właściwościach odżywczych (1 g złożonego nawozu rozpuszcza się w 1 litrze wody). Z góry cała ta konstrukcja jest owinięta folią lub folią spożywczą. Mech musi być cały czas wilgotny. Po kilku miesiącach w miejscu cięcia tworzą się pędy korzeniowe. Potem powinny minąć kolejne dwa miesiące i możesz odciąć górę z korzeniami nieco poniżej ich formacji i posadzić w osobnym pojemniku z drenażem i glebą. Starego bagażnika nie trzeba wyrzucać, nawet jeśli nie ma na nim absolutnie żadnych liści. Konieczne jest przycięcie go prawie do korzenia i kontynuowanie podlewania i pielęgnacji, przykrywając go zwilżonym mchem torfowca. Bardzo często na jego miejscu rozwijają się nowe pędy.
Możesz także rozmnażać się w domu, sadząc nasiona. Sadzenie trafia do gleby, składającej się z ziemi darniowej, liści i piasku rzecznego (wszystkie części są równe), wlewanej do doniczek lub skrzynek do sadzenia. Materiał siewny sadzi się na głębokość 1 cm, aby pojawiły się sadzonki, konieczne jest przestrzeganie wskaźników ciepła co najmniej 18 stopni. Gdy tylko na sadzonkach pojawi się kilka prawdziwych liści i jest wystarczająco wzmocnione, możesz ostrożnie przesadzić jedną roślinę do oddzielnych doniczek 9-11 cm i umieścić młodą fatsię w wystarczająco oświetlonym miejscu, ale bez jasnych promieni słońce.
Problemy z uprawą aralii
Jeśli warunki opieki i konserwacji w domu zostaną naruszone (na przykład wilgotność powietrza spadnie lub wzrośnie przy niskich wskaźnikach ciepła), wówczas na roślinę wpływa przędziorek, mączlik, mszyce, wciornastki, pochwy. Szkodniki te są widoczne po obu stronach blaszek liściowych w postaci brązowych lub białawych kropek (jaja owadów) lub przebijają krawędź liścia, jak szpilka. Roślina zaczyna nagle tracić swoją dekoracyjną atrakcyjność, spowalnia jej wzrost, żółkną blaszki liściowe, deformują się, zwijają i przedwcześnie opadają. Konieczne jest regularne sprawdzanie fatsii, a jeśli zostaną znalezione szkodniki, należy je ręcznie usunąć z liści lub gałęzi bawełnianym wacikiem zamoczonym w roztworze oleju, mydła lub alkoholu. Jeśli środki oszczędzające trochę pomogą, wówczas przeprowadza się leczenie ogólnoustrojowym środkiem owadobójczym (na przykład "Actellik" lub "Karbaphos" - w ilości 15-25 kropli mieszaniny na 1 litr wody). Po kilku tygodniach zabieg powtarza się w celach profilaktycznych.
Czasami pojawia się infekcja grzybicza - szara zgnilizna. Powodem może być wysoka wilgotność przy niskich wartościach cieplnych. Łodyga od samego dołu zaczyna nabierać brązowego odcienia, po czym zaczyna gnić. I wkrótce pokryta jest ciemnoszarą warstwą, czasem z brązowawym odcieniem, osadów grzybów (zarodników). Wymagane jest usunięcie dotkniętych części fatsia, zmiana warunków przetrzymywania i przeprowadzenie leczenia fungicydem. Jeśli stopień uszkodzenia jest duży, nie można uratować chorej rośliny, umrze.
Wśród problemów związanych z uprawą aralii są:
- podlewanie gleby doprowadzi do tego, że blaszki liściowe staną się miękkie i letargiczne;
- jeśli wilgotność powietrza jest zbyt niska, liście stają się kruche i łatwo się łamią;
- przy poparzeniu słonecznym lub suchym powietrzu blacha marszczy się;
- jeśli wilgotność jest niewystarczająca, końcówki płatków liści brązowieją i mogą się odłamywać;
- jeśli gleba została zalana, doprowadzi to do żółknięcia liści i ich uwolnienia przez fatsję.
Interesujące fakty dotyczące aralii
Blaszki liściowe tego zielonego krzewu zawierają wystarczającą ilość alkaloidów: mucyny, garbników, choliny, saponiny, a także olejków eterycznych. Roślina ta jest często używana przez uzdrowicieli ludowych do tonizowania i stymulacji ciała, a nalewki mogą również pomóc w zwiększeniu odporności człowieka na różne niekorzystne czynniki i wpływy. Od dawna znane są właściwości fatsia jako wysoce skutecznego środka na cukrzycę.
Również kompozycje z liści aralii mają właściwości antyseptyczne i są stosowane w leczeniu chorób skóry. Możliwe jest również złagodzenie objawów bólowych reumatyzmu i bólu stawów poprzez przyjmowanie nalewek jako środka przeciwbólowego.
Zwyczajowo używa się kory do uzyskiwania leków prowadzących do zwiększonej śliny i oddawania moczu. Istnieją dowody na to, że niektóre leki z tej rośliny działają silniej niż roztwory na bazie żeń-szenia i eleutherococcus – mają silne działanie stymulujące na układ nerwowy człowieka. Jednocześnie następuje wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie oddechu i możliwość walki ze stresem.
Głównymi surowcami do produkcji leków są blaszki liściowe i korzenie fatsia. Również na tej podstawie miesza się leki do leczenia zaburzeń żołądkowo-jelitowych, przeziębienia, grypy. A na Dalekim Wschodzie, wśród ludów Nanai, zwyczajowo używa się aralii na bóle zębów, zapalenie jamy ustnej, choroby wątroby i zapalenie żołądka.
Rodzaje fatsia
Zasadniczo w kulturze doniczkowej zwyczajowo uprawia się tylko jedną odmianę tej rośliny i niektóre jej odmiany.
- Fatsia Lizei. Roślina o krzaczastym pokroju, dorastająca do 5 metrów wysokości, liście gęsto pokrywają łodygi. Blaszka liścia podzielona jest na 3-5 płatów, ma skórzastą powierzchnię i jest pomalowana na ciemny szmaragdowy odcień. Roślina kręci się i wymaga wsparcia.
- Fatsia samuraj bardzo podobna do japońskiej odmiany rośliny, ale jej wysokość ledwie przekracza półtora metra. Blaszki liściowe mają średnicę 30 cm, są podzielone na płaty i mają błyszczącą powierzchnię. Kwitnienie występuje z pachnącymi pachnącymi kwiatami, które są niepozorne w swoim wyglądzie o zielonkawej lub białawej kolorystyce. Zbiera się z nich kwiatostany parasolowe. Owoce z małymi jagodami o ciemnoniebieskim odcieniu.
- Imperium Fatsji różni się dość dużymi liśćmi o błyszczącej błyszczącej powierzchni. Powstaje z nich gęsta korona drzewa, przypominająca kulę i osiągająca średnicę do 40 cm, a wysokość rośliny można zmierzyć o półtora metra. Ta aralia rzadko kwitnie.
- Fatsia Sheflera jest dość ozdobną rośliną i jest bardzo lubiana przez projektantów wnętrz. W domu nie wymaga specjalnych warunków przetrzymywania. Nie toleruje jednak słabego światła i niskich temperatur. Jeśli oświetlenie jest niewystarczające, a wskaźniki ciepła spadają, zmniejsza się podlewanie rośliny. Jako osoba dorosła może zostać przedłużona do wysokości dwóch metrów.
- Fatshedera Guillaume (Fatshedera Guillaum). Roślina została wyhodowana jako hybryda między Fatsią i Ivy w 1910 roku. Różni się pełzającymi pędami i bogatą zieloną masą liściastą.
- Fatsia japońska (Fatsia japonica Dence. Et Planch). Roślina ma drzewopodobną formę wzrostu i rozciąga się w warunkach naturalnych do 4 metrów. Pień drzewa jest lekko rozgałęziony i pokryty jasnobrązową korą. Blaszki liściowe mogą osiągnąć średnicę 30 cm, znajdują się naprzemiennie na gałęziach, mają długie ogonki i są zbierane głównie na szczytach pędów. Ich kształt jest zwykle zaokrąglony, u podstawy znajduje się wycięcie w kształcie serca, z podziałem na płatki-palce. Te części arkusza mają kształt szeroko-lancetowaty, krawędź jest ząbkowana. U nasady ogonków liściowych występuje niewielki obrzęk, występuje też lekkie pokwitanie, które wydziela brązowy odcień, a czasem odpada. Aralia kwitnie małymi kwiatami, pomalowanymi na białawe, żółtawo-zielone odcienie. Z nich zbierane są kwiatostany w kształcie parasola, znajdujące się na szczytach łodyg. Po procesie kwitnienia owoce dojrzewają w postaci jagód o ciemnoniebieskim kolorze. Główną ojczyzną jest Japonia. Roślina woli osiedlać się w wilgotnych lasach położonych w strefie podzwrotnikowej.
W kwiaciarstwie znane są formy ogrodowe tej odmiany:
- „Variegata” - blaszki liściowe tej rośliny są białe lub mleczne na krawędzi;
- „Aureimarginalis” - w tym przypadku płaty są zabarwione kontrastowym żółtym kolorem;
- „Moseri” - ta roślina wyróżnia się kompaktowymi rozmiarami i liśćmi o bogatym zielonym kolorze.
Zobacz poniżej japońską fatsję:
